Bài cuối: Nhân rộng sự chung tay của cả cộng đồng

Tình trạng quản lý, xử lý rác thải đặc biệt là rác thải sinh hoạt nông thôn kém hiệu quả đã và đang là nỗi trăn trở trong cộng đồng dân cư, đặt ra nhiều thách thức đối với các cấp, các ngành, đặc biệt là ngành tài nguyên và môi trường. Giải quyết bài toán này không chỉ một sớm một chiều mà đòi hỏi phải có sự thay đổi từ nhiều phía, theo hướng chuyên nghiệp, bài bản trong việc thu gom, xử lý rác thải.

Để hướng tới bảo vệ môi trường nông thôn bền vững, trả lại môi trường sống trong lành và bảo đảm sức khỏe cho người dân, trước hết phải đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền để cho mọi người dân thấy được bảo vệ môi trường xanh sạch đẹp ở đường làng, ngõ xóm là bảo vệ cho chính mình. Bên cạnh đó, các cấp chính quyền, các ngành chức năng cần thực hiện nghiêm các biện pháp đã quy định trong việc xử lý rác thải tại địa phương. Bãi rác thải của thôn, xã phải được đưa đi xử lý kịp thời, đúng quy trình đến các bãi rác thải tập trung, hạn chế rác thải ứ đọng nhiều ngày.

Để giải bài toán xử lý rác thải nông thôn cần sự chung tay của cả cộng đồng

Trên thực tế có một số nơi trên địa bàn Thành phố các chỉ tiêu môi trường còn thiếu bền vững, đặc biệt là công tác vệ sinh môi trường, cải tạo cảnh quan, do đó cần có sự chỉ đạo quyết liệt của chính quyền địa phương, huy động sự tham gia vào cuộc của cộng đồng dân cư. Bên cạnh đó cũng có nhiều địa phương làm rất tốt công tác này, đã xuất hiện nhiều mô hình bảo vệ môi trường như xóa điểm chân rác, biến các điểm chân rác nhếch nhác thành con đường hoa sạch đẹp, khoe sắc tạo nên diện mạo mới trong phong trào xây dựng nông thôn mới ở địa phương.

Tiêu biểu như đường hoa tại tuyến đường giao thông liên thôn khu vực Đồng Xế (xã Tuy Lai, huyện Mỹ Đức, Hà Nội). Trước đây khu vực Đồng Xế là "điểm nóng" tồn đọng rác thải trên địa bàn, người dân bỏ rác trái phép thành đống gây ô nhiễm môi trường, nguy hiểm cho người tham gia giao thông cũng như bức xúc cho các hộ dân sống xung quanh.

Trước thực trạng ô nhiễm môi trường ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị, cuộc sống của người dân đã khiến chàng thanh niên trẻ Nguyễn Văn Hiệu (thôn Đồng Mả, xã Tuy Lai) luôn trăn trở tìm ra biện pháp để cải tạo môi trường khu vực. Nhận thấy cần phải có hành động cụ thể và thiết thực trong quá trình xây dựng nông thôn mới của xã, cá nhân anh đã chủ động một mình mang dụng cụ ra gạt rác gọn lại và ủi những vũng nước bẩn giúp cho mặt đường giao thông khô thoáng. Song song với đó, anh tuyên truyền tới nhân dân quanh khu vực cùng chung tay bảo vệ môi trường và tác động tới các cấp chính quyền thực hiện công tác thu gom rác sinh hoạt đúng nơi quy định. Cách làm này của anh Hiệu đã nhận được sự đồng tình ủng hộ của người dân trong thôn, xã và các xã lân cận. Người dân đã cùng chung tay với anh, quyết tâm bỏ công sức, tiền ra để cải tạo, thay đổi hình ảnh nhếch nhác tại nơi này.

Cụ thể người dân đã cùng nhau tiến hành dọn rác, san ủi mặt bằng, trồng hoa trên cả đoạn đường nhằm cải tạo cảnh quan môi trường văn minh, xanh, sạch, đẹp. Kết quả đáng ghi nhận, sau nhiều tháng triển khai đoạn đường như được khoác lên tấm áo mới với những hàng hoa đã bắt đầu nảy nở, khoe sắc. Ban đầu từ 0,5km, sau đó được nhân rộng ra khoảng 2km tại tuyến đường liên thôn từ thôn Thượng đến thôn Đồng Mả. Đến nay mô hình “Đường rác nở hoa” đã lan rộng ra 10/14 thôn trên địa bàn xã Tuy Lai. Hàng tuần Hội phụ nữ các cơ sở đã vận động hội viên cũng như cộng đồng cùng nhau chăm sóc đường hoa, dù bận rộn hơn nhưng ai nấy đều vui vẻ, hào hứng tham gia. Vườn hoa không chỉ mang tới ý nghĩa làm đẹp, tạo cảnh quan thiên nhiên gần gũi mà còn tạo ra sự chuyển biến tích cực trong nhận thức của người dân về vấn đề bảo vệ môi trường, có ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường chung.

Cùng đó, nhận thấy để giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường từ rác thải sinh hoạt, anh Hiệu cũng đã chủ động tuyên truyền người dân phân loại rác tại hộ gia đình. Tại các cuộc gặp gỡ thôn, xóm, đặc biệt là thông qua truyền thông xã hội, mạng internet, anh đã cung cấp những hình ảnh và phương pháp phân loại rác hữu cơ và vô cơ cho người dân nắm được. Tới thời điểm hiện tại đã có nhóm nòng cốt hơn 30 hộ đang thực hiện phân loại rác thường xuyên, số lượng đang tiếp tục tăng lên.

Đánh giá hiệu quả của việc xóa điểm đen rác, anh Nguyễn Văn Hiệu cho biết: “Nhờ tích cực, kiên trì, cùng chung tay của người dân đã xóa được điểm tập kết rác gây ô nhiễm môi trường, thay thế vào đó là con đường hoa luôn xanh tốt, rực sắc màu, mang đến một hình ảnh mới sạch, đẹp, văn minh hơn cho khu dân cư. Từ khi có đường hoa, người dân quanh khu vực rất phấn khởi, chủ động phân công nhau chăm sóc. Việc làm này góp phần tác động đến ý thức của người dân và lan tỏa mô hình ra các địa bàn khác”.